เดือย
ชื่ออื่น ๆ : เดือยหิน, มะเดือย (พายัพ), ลูกเดือย (ใต้), เป้นี (กะเหรี่ยง-กำแพง), สกูย (เขมร)
ชื่อสามัญ : Jobs tears
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Coix lachryma-jobi L.
วงศ์ : GRAMINEAE

ลักษณะทั่วไป :

ต้น : เป็นพรรณไม้ล้มลุก ซึ่งอยู่ในวงศ์หญ้าและข้าว เป็นพืชที่มีลำต้นแตกกิ่งเล็กน้อย และมีอายุเพียงปีเดียว

ใบ : เนื่องจากเป็นพืชในวงศ์หญ้าและข้าว ฉะนั้นใบจึงมีส่วนยาวมากกว่าส่วนกว้าง ปลายใบแหลม ขอบใบขนานแต่เมื่อ
ลูบ ๆ ดูจะรู้สึกสาก ๆ หูใบสั้น มีสีเขียว

ดอก : ดอกเดี่ยว เป็นดอกที่ไม่สมบูรณ์เพศ คือดอกตัวผู้และดอกตัวเมียจะอยู่ต่างดอกกัน แต่ก็อยู่ในต้นเดียวกัน

ผล : เมื่อดอกร่วงโรยก็จะติดผล ซึ่งเป็นลูกกลม ๆ โตราว ๆ 6 มม. เปลือกภายนอกแข็ง

การขยายพันธุ์ : เป็นพืชที่แพร่พันธุ์ด้วยการใช้เมล็ด

ส่วนที่ใช้ : ราก และเมล็ด

สรรพคุณ :

ราก นำมามัดทำเป็นยาชงทาน เพราะมีสารพวก coixol ซึ่งใช้ขับพยาธิในเด็ก

เมล็ด นำมาทำเป็นยาใช้บำบัดอาการหลอดลมอักเสบ ปอดอักเสบ มีน้ำคั่งในปอด และถ้านำมาหมักจะได้แอลกอฮอล์ ซึ่งใช้ในโรคข้ออักเสบ แต่ถ้าคนที่ฟื้นไข้ใหม่ ๆ ก็นำเมล็ดมาชงซึ่งเป็นอาหารที่มีคุณค่ามาก เป็นยาเย็น และขับปัสสาวะ